فصل دوم
چه کسانى اهل بیت پیامبرند؟
در فصل پیش راجع به ممتاز کردن خاندان پیامبر در دین- با درود فرستادن برایشان- سخن گفتیم و ثابت کردیم که اعطاى این مقام والا به ایشان ، با اصل اسلامى که اعلان مىدارد : گرامىترین مردم نزد خدا پرهیزکارترین آنهاست ، منافاتى ندارد . توضیح این که برترى دادن خداوند به این خاندان کاشف از فضیلت آنان و شایستگى ایشان براى چنین برتر شمردن است و هم این که آنان در بالاترین درجات تقوایند . و بحق دیدیم که اعمالشان با این نتیجه گیرى هماهنگى داشت ، و شهادتهاى پیامبر در مورد آنان این شایستگى را آشکار مىکند . سپس کشف کردیم که در تاریخ نبوت وجود بندگان عالیقدر در میان خاندان پیامبر مطلب تازهاى نبوده است . قرآن ما را آگاه مىسازد که نبوتهاى پیشین در همین راستا حرکت کردهاند ، آن جا که خداوند ، خاندان ابراهیم و خاندان عمران را برگزید و آنان را بر جهانیان برترى بخشید ، و آنگاه که خداوند ، هارون را در رسالت برادرش موسى شریک ساخت و خداوند دعاى زکریا را مستجاب کرد و به او ، جانشینى مرحمت فرمود تا وارث او و وارث خاندان یعقوب باشد .
از همه اینها سخن گفتیم اما در صدد محدود کردن شمار اهل بیت پیامبر بر نیامدیم ، البته یادآور شدیم که على بن ابى طالب و همسرش فاطمه زهرا و فرزندانش حسن و حسین (ع) اعضاى این خاندان گرامى هستند ، استناد ما در آن گفتار بر اتفاق همه مسلمانان بود بر این که این چهار تن از اعضاى آن خانواده مبارک هستند . و قصد آن نداشتیم تا دلیل دیگرى بر این که آنان از خاندان پیامبرند بیاوریم . همانطور که ، قصد آوردن نام دیگران را چه به صورت اثبات یا نفى نیز نداشتیم ، و هدف ما از تنظیم این فصل ، همان دست یافتن بر اندیشه روشنى است که بدان وسیله افراد مورد نظر را از کلمه « آل محمد (ص) » مىشناسیم.
آنچه در این مورد ، شایسته اعتماد است ، همان احادیثى است که از پیامبر خدا روایت شده است و در آنها ذکر « آل محمد » یا « اهل بیت او » و یا « عترت او » آمده است . در این جا مقصود از همه این عبارات یک چیز است . روایتهاى صریحى را که از پیامبر (ص) در این باره نقل شده است مىتوان به دو دسته تقسیم کرد:
(1) احادیثى که در بردارنده اوصاف این خانواده گرامى است ، و ما به وسیله آن اوصاف مىتوانیم از کلمه « آل محمد » خروج افرادى را که داراى آن اوصاف نیستند ، و هم ورود کسانى را که متصف به آن اوصافند ، در آن مفهوم بشناسیم .
(2) احادیثى که متضمن گواهیى است که بروشنى دلالت دارند بر این که اشخاص معینى در زمره « آل محمد » یا « اهل بیت محمد » و یا « عترت او » یند.
|